Prawne uregulowanie kwestii tzw. Tarczy Antykryzysowej zostało określone ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwlaczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej jako „Ustawa”). W treści niniejszego artykułu wprowadzone do polskiego porządku prawnego formy pomocy zostały przedstawione w kolejności ustalonej w Ustawie
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 może zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy. Wskazanemu przedsiębiorcy przysługiwać mogą także środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na opacenie składek na ubezpieczenia społeczne należnych od pracodawcy.
Aby można było złożyć wniosek o wypłatę wskazanych świadczeń przedsiębiorca musi spełniać następujące warunki:
Pomoc ze strony państwa polega w tym przypadku na tym, że pracodawca wypłaca pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, jednak nie niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, a wynagrodzenie to zostaje wówczas dofinansowane ze środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei pomoc państwa w przypadku obniżenia czasu pracy polegać będzie na tym, że pracodawca obniży pracownikowi wymiar czasu pracy o 20%, nie więcej niż do pół etatu, w związku z czym wypłacać będzie pracownikowi niższe wynagrodzenie, jednak nie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone z uwzględnieniem czasu pracy, a wynagrodzenie to zostanie dofinansowane ze środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości połowy tego wynagrodzenia, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Wymienione dofinansowania nie przysługują do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Świadczenia, o których mowa przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku.
Zgodnie z zapisami Ustawy rada gminy może wprowadzić w drodze uchwały w odniesieniu do części 2020 r. zwolnienia z podatku od nieruchomości (gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Ewentualnie rada gminy może przedłużyć w drodze uchwały wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19, terminy płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do dnia 30 września 2020 r.
W tym przypadku zwolnienie od podatku albo przedłużenie terminu zapłaty raty podatku nie zależy od złożonego wniosku, a przynajmniej z punktu widzenia formalnoprawnego Ustawa nie wymaga, aby takowy wniosek został złożony. Ustawa nie precyzuje również, o jakie grupy przedsiębiorców w tym przypadku chodzi i jakie konkretnie okoliczności będą uznawane za pogorszenie płynności finansowej. W związku jednak z wprowadzeniem takowego przepisu warto wystosować oficjalne zapytanie do właściwej rady gminy w tym zakresie i uzyskać odpowiednie informacje.
Świadczenie postojowe to rodzaj jednorazowej wypłaty z tytułu przestoju ekonomicznego. Przysługuje osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o umowie zlecenia albo umowę o dzieło.
Jakie warunki należy spełnić, aby ubiegać się o wypłatę świadczenia postojowego:
Świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego, świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku zbiegu praw do więcej niż jednego świadczenia postojowego przysługuje jedno świadczenie postojowe. Wniosek o przyznanie świadczenia postojowego powinien zostać złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników może uzyskać na podstawie umowy zawartej ze starostą dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku spadku obrotów w związku z wystąpieniem COVID-19.
Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się w tym przypadku zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.
Dofinansowanie jest zależne od spadku obrotów i przyznawane będzie w następujących wysokościach:
Dofinansowanie jest wypłacane w okresach miesięcznych po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o zatrudnianiu w danym miesiącu pracowników objętych umową oraz kosztach wynagrodzeń każdego z tych pracowników i należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne według stanu na ostatni dzień miesiąca, za który dofinansowanie jest wypłacane. Warunkiem bezzwrotności dofinansowania jest utrzymanie przez przedsiębiorcę wskazanego stanu zatrudnienia przez okres dofinansowania i przez czas po jego zakończeniu równy okresowi otrzymywania dofinansowania.
Wniosek o dofinansowanie należy złożyć do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na swoją siedzibę lub miejsce wykonywania pracy przez pracowników w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.
Przedsiębiorca będący osobą fizyczną niezatrudniający pracowników może uzyskać na podstawie umowy zawartej ze starostą dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów w związku z wystąpieniem COVID-19.
Przez spadek obrotów rozumie się w tym przypadku zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.
Dofinansowanie jest zależne od spadku obrotów i przyznawane będzie w następujących wysokościach:
Dofinansowanie jest wypłacane w okresach miesięcznych po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o prowadzeniu działalności w danym miesiącu, za który dofinansowanie jest wypłacane. Warunkiem bezzwrotności dofinansowania jest prowadzenie przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie, oraz po zakończeniu dofinansowania przez okres równy temu okresowi dofinansowania.
Wniosek o dofinansowanie należy złożyć do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.
Mikroprzedsiębiorca może uzyskać na podstawie umowy ze starostą pożyczkę w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19. Przeznaczeniem pożyczki ma być pokrycie bieżących kosztów działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy.
Warunek, jaki musi być spełniony w celu uzyskania pożyczki to prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 marca 2020 r.
Pożyczka jest co do zasady zwrotna i może zostać udzielona do kwoty 5.000 zł. Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski. Okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Co jednak ważne, pożyczka wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy podlega umorzeniu, jeżeli mikroprzedsiębiorca przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r.
Wniosek o pożyczkę mikroprzedsiębiorca składa do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.
W przypadku umowy kredytu zawartej na podstawie ustawy – prawo bankowe z mikro, małym lub średnim przedsiębiorcą bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu jeżeli:
Zmiana warunków lub terminów spłaty rat następuje na podstawie odrębnej umowy zawartej pomiędzy bankiem i kredytobiorcą, ustawodawca ogranicza jednak swobodę w tym zakresie, wskazując, że umowa taka nie może doprowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.
Osoba będąca płatnikiem składek, która na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosiła do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych, na swój wniosek zostanie zwolniona z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwa-rantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych. Omawiana forma pomocy dotyczy składek należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, przy czym warunkiem jest zgłoszenie danej osoby jako płatnika składek przed dniem 1 lutego 2020 r.
Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do dnia 30 czerwca 2020 r.
Płatnik składek będący osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, który opłaca składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, na swój wniosek zostanie zwolniony z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. Warunkiem skorzystania z tej formy pomocy jest prowadzenie działalności przed dniem 1 lutego 2020 r. i osiągnięcie przychodu z tej działalności w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do dnia 30 czerwca 2020 r.
Podatnicy, którzy z powodu COVID-19 ponieśli w 2020 r. stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz uzyskali w 2020 r. łącznie przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej niższe o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w 2019 r. z tej działalności, mogą jednorazowo obniżyć odpowiednio dochód lub przychód uzyskany z pozarolniczej działalności gospodarczej o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż o kwotę 5.000.000 zł.
W celu dokonania obniżenia należy złożyć zeznanie lub korektę zeznania za 2019 r.
Obowiązek przekazania kwoty pobranych w marcu i kwietniu 2020 r. zaliczek na podatek dochodowy od przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego podlega wykonaniu w terminie do dnia 1 czerwca 2020 r. Warunkiem jest poniesienie przez płatnika negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Termin zapłaty podatku dochodowego od przychodu ze środka trwałego będącego budynkiem ulega przedłużeniu do dnia 20 lipca 2020 r., jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
Podatnicy będący małymi podatnikami, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania za-liczek, mogą zrezygnować w trakcie roku podatkowego z tej formy wpłacania zaliczek za miesiące od marca do grudnia 2020 r. i obliczać zaliczkę na podatek dochodowy od bieżących dochodów. Warunkiem jest wykazanie, że ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.
O rezygnacji z uproszczonej formy obliczania zaliczek podatnicy informują w zeznaniu podatkowym za 2020 r.
Ustawa czasowo wyłącza zastosowanie niektórych przepisów ustawy – prawo energetyczne, m.in. art. 6b ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 i 3. Oznacza to wyłączenie w czasie stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii uprawnienia, a w niektórych przypadkach również obowiązku przedsiębiorstwa energetycznego do wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii, jeżeli odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi przez okres co najmniej 30 dni po upływie terminu płatności.